De Fontys Hogeschool voor Journalistiek verhuist in september 2022 naar een nieuwe onderwijslocatie. In het ‘oude’ gebouw hangt echter nog een origineel – inmiddels al decennia oud – meesterwerk van Herman Brood. Dit Fontys-instituut lijkt genoodzaakt om deze parel achter te laten. Hoe kostbaar is dit pareltje vandaag de dag?
Geschreven door: Youri van Heumen
Op verzoek van studenten stond Herman Brood ’s avonds ineens voor de Fontys Hogeschool voor Journalistiek in Tilburg. De hele nacht heeft hij geschilderd, in ruil voor een zeer royale hoeveelheid whisky. “Ik prijs ons nog gelukkig dat Herman Brood in ruil voor een aantal goede flessen whisky onze kantine onderhanden heeft genomen met een paar spuitbussen”, vertelt voormalig FHJ-docent Clement Tonnaer. Studenten hebben Herman Brood, op eigen initiatief, benaderd om eens langs te komen om een kunstwerk te maken. In eerste instantie kwam Herman niet opdagen. Na flink doordrammen hebben studenten Herman alsnog zo ver gekregen om langs te komen. Uiteindelijk heeft Herman de hele nacht gewerkt aan het onderstaande schilderij – van negen meter breed en drie meter hoog.
Scenarioschetsen
Ongeveer twee jaar geleden is er een tweetal Belgische experts langsgekomen om over het kunstwerk te praten en wat testen af te nemen. Dit waren experts in het verplaatsen van dit soort muurschilderingen. De testen die zij afnamen, gingen bijvoorbeeld over de soort verf die Herman gebruikte. Daarnaast werden allerlei verplaatsingsscenario’s doorgenomen. De scenario’s met de grootste kans van slagen waren bijvoorbeeld dat de muur in zijn geheel moest worden uitgezaagd en verplaatst. Een andere optie was het uitzagen van de muur en deze in aparte delen verplaatsen. Ook het losweken van het schilderij was een serieuze mogelijkheid, maar het nadeel was dat je de kwaliteit van de onderliggende structuur verliest. Er zou zelfs over 3D-printen zijn gesproken. Niets leidde uiteindelijk tot het feit dat het zeldzame, kostbare kunstwerk mee kon met de verhuizing. De Fontys Hogeschool voor Journalistiek moet het, ondanks alle pogingen om het te redden, toch achterlaten. Zo vertelt Teamleider Nancy de Goey.
Kunst of Kitsch?
Nu, inmiddels decennia later nadat Herman de muurschildering maakte, is de actuele waarde nog altijd onbekend. Toentertijd zocht de Fontys Hogeschool voor Journalistiek al contact met de erfgenamen van Herman Brood, maar zowel de erfgenamen als de manager áls het Herman Brood museum had geen interesse in de ‘opduikende Brood’, omdat beide partijen nogal vaak in de clinch lagen over de echtheid van de schilderijen van Brood. Daarom was er dus geen belangstelling voor het kunstwerk. Brood had inderdaad een reputatie dat er spotgoedkope echtheidscertificaten werden verkocht – vaak voor nog geen honderd euro. Uit het undercoverprogramma RamBam (2016) bleek al hoe de ex-manager (Koos van Dijk) echtheidscertificaten als warme broodjes verkocht. Daarnaast maakte ook het AD bekend dat er veel vals werk van Brood te koop was – en nog steeds is.
Marcel Brood, deskundig taxateur van Kunstgalerie Broodnodig, taxeert het schilderij rond de €9.000 – als het een schilderij op doek was geweest. “Het probleem is dat dit geen schilderij op doek is, maar een muurschildering waar je eigenlijk niets mee kan. Verkopen is niet mogelijk en verplaatsen wordt ook geen makkelijke klus. Dus zou ik dit schilderij helaas moeten taxeren op €0 in het vrije economische verkeer”, stelt Marcel.
Ook onafhankelijk kunsttaxateur Jan-Willem Ruyten deelt Marcels visie door het kunstwerk te taxeren op €0. “Het kan niet verplaatst worden, er is geen markt voor én het feit dat er goedkope neppe echtheidscertificaten in omloop zijn speelt ook niet bepaald in je voordeel”, vertelt Ruyten.
Klik op onderstaande link om het artikel op Kunstblik te bekijken.